Câu chuyện về cà phê

Câu Chuyện Về Cà Phê

Lịch sử cà phê

Cầm một ly cà phê đang bốc hơi ngụm một miếng là một cử chỉ khá phổ biến trên thế giới, nhưng chỉ một vài người thắc mắc về nguồn gốc của loại thức uống này. Nó không chỉ mang nguồn gốc lịch sử sâu xa mà còn mang một ý nghĩa xã hội cực kì sâu sắc.

Có rất nhiều câu chuyện nhắc đến nguồn gốc của cà phê, câu chuyện về cà phê đầu tiên được bắt đầu từ tu viện Chehodet ở Yemen, một tu sĩ tên là Kadi ở đó đã phát hiện ra khi một người chăn cừu có những con cừu rất hiếu động, những con cừu chạy nhảy suốt ngày mà không ăn uống gì, sau đó người ta đã phát hiện ra nó đã ăn một loại quả mọng và về sau người chăn cừu này đã tạo ra nước uống từ loại quả này, nhờ uống nước của loại quả này mà anh có thể cầu nguyện được lâu hơn mà không buồn ngủ, tu sĩ thấy lạ nên đã hỏi anh và sau này cà phê đã trở thành một thức uống phổ biến.

Trong phân loại thực vật học của nhà sinh học Thụy Điển tên là Carl Linneo, cà phê thuộc họ Rubiacee, trong 4500 cây thuộc họ đó thì đã có đến 60 loại cà phê. Mà trong 60 loại cà phê đó chỉ có 25 loại là được sử dụng phổ biến trên thị trường nhưng nổi bật nhất vẫn là 4 dòng cà phê chính mà hẳn ai cũng biết đó là: Arabica, Robusta, Liberica và Excela.

Được biết đến ít hơn đó là truyền thuyết nhắc đến Mohamet, một ngày khi nhà tiên tri cảm thấy rất buồn chán và thánh Grabiel đã đưa cho ông một lọ thuốc độc để ông được về với thánh Alah, nước uống đó có màu đen thẫm như màu của những viên đá ở Mecca, khi uống xong thì ông kêu lên “Qahwa”, nhưng khi uống xong ông không thấy mình về với Alah mà ông cảm thấy như mình có một sức lực dồi dào và từ đó ông tiếp tục công việc truyền đạo của mình.

Theo tiếng Ả Râp thì “Qahwa” có nghĩa là thức uống được tạo ra từ nước của hạt quả. Cà phê được xem như loại thức uống kích thích mạnh giống như rượu vậy, và ngoài ra nó còn được sử dụng như một loại thuốc chữa bệnh.

Sau đó từ “Qahwa” được người Thổ Nhĩ Kì đọc là “Kahve” và đây là ý nghĩa thực của chữ “cà phê” trên thế giới hiện nay. Có người lại giải thích cách khác theo địa lý là vùng Ethiopia có một khu vực mà cây cà phê mọc dại có tên là caffa, nên lấy tên đó đặt tên cho loại thức uống này.

Cũng như những cây công nghiệp khác thì cà phê cũng có một lịch sử gắn liền với sự giao thương giữa các nước, với chiến tranh và cả chế độ đô hộ các nước của thực dân phương tây đối với các nước thuộc địa. Nó được biết đến ở các nước Châu Mỹ La Tinh như Braxin, Châu Á như Việt Nam, Lào, Indonexia…

Cà phê ở phương tây

Xuất hiện ở phương Tây vào những năm nửa sau thế kỉ 17, nó được đánh dấu bằng công bố trục xuất người Thổ Nhĩ Kì ra khỏi thành phố Viên- Áo, sau khi trục xuất họ phát hiện ra trong hành lý mang theo của người Thổ Nhĩ Kì có những túi hạt màu đen thẫm mà trước đó chưa ai từng thấy và cũng chưa ai từng biết cách sử dụng chúng. Ông Kolschizky, một người phần Lan sống cùng với người Thổ Nhĩ Kì từ lâu đã biết sử dụng những hạt cà phê đó để mở một cửa tiệm nhỏ phục vụ loại nước uống có màu đen và có vị đắng (cà phê) cho cư dân thành Viên. Lúc đầu loại thức uống này không được ưa thích nhưng ông không từ bỏ mà ông đã nghĩ ra cách trộn cà phê với mật ong, sữa tươi và tạo ra loại nước uống mới đây là loại Capuchino mà ngày nay sử dụng phổ biến, với thành công này một loại cà phê đầu tiên ở châu Âu đã được tạo ra với cái tên rất hay “blue bottle” , đó là bước khởi đầu để cho sự phát triển mạnh mẽ của cà phê trên thế giới sau này.

Cà phê ở Ý

Vào giữa thế kỷ 16, cà phê đã vượt ra khỏi biên giới Phương Đông để tiến đến Châu Âu, trong thời kì huy hoàng của thông thương đường biển Địa Trung Hải, cà phê được đưa vào lục địa của các nước lớn, như đã nói ở trên cà phê lần đầu tiên xuất hiện ở Viên vào năm 1570, công đầu phải kể đến nhà thực vật và cũng là bác sĩ Paduan Prospecso Alpino, người đã mang những hạt cà phê đầu tiên, và cũng chính người Venice biết cách pha cà phê, mới đầu thì giá của những ly cà phê là rất đắt, chỉ những người giàu có mới có khả năng chi trả, bởi vì cà phê lúc đó rất ít và chỉ bán trong các tiệm thuốc với số lượng có hạn. Sau khi một tiệm cà phê mới được mở ra thì hàng loạt các tiệm cà phê khác cũng được mở ra. Năm 1716 một cuốn sách nhỏ quảng cáo về cà phê đã ra đời, năm 1783 ở Ý đã có đến 218 tiệm cà phê, trong một khoảng thời gian ngắn cà phê đã trở thành sản phẩm được nhiều người quan tâm và nó đã trở thành một biểu tượng cho tình bạn và tình yêu. Vào đầu thế kỷ 18, ở Ý rộ lên phong trào những người yêu nhau gửi cho nhau những chiếc hộp nhỏ chứa đầy chocolate và cà phê để thể hiện tình yêu của mình. Ở Ý cũng như các quốc gia khác, cà phê phải đụng độ với những ý kiến phản bác mạnh mẽ, giáo hoàng Clement VIII ban lệnh cấm loại “thức uống của tội ác”, nhưng sau một lần uống nó thì giáo hoàng đã bãi bỏ lệnh cấm sử dụng thức uống này. Cà phê được nâng giá trị lên nhờ vào văn hóa uống và nó được tôn là “thức uống trí tuệ”. Một tờ rơi ở Milan vào năm 1801 đã chỉ ra công dụng chữa bệnh của cà phê do một số bác sĩ có uy tín nghiên cứu.

Cà phê ở Pháp ( Cà phê dưới thời Napoleon )

Ở Pháp cà phê được biết đến vào năm 1644 bởi một số thương nhân ở Marsellie, cà phê được mở thành các quán dọc theo bờ biển để phục vụ cho các thương nhân và thủy thủ, họ không những đến đây để uống cà phê mà còn đến đây để giải trí và tổ chức các cuộc buôn bán sang các nước khác. Nhưng một số khác lại lợi dụng vào những điểm xấu của cà phê là chất kích thích họ tuyên truyền răng cà phê có thể gây liệt dương và là kẻ thù của tình yêu. Hội đồng của Marseille đã tuyên bố cà phê là thức uống độc hại đến sức khỏe, tuyên bố đóng cửa và hạn chế các tiệm cà phê hoạt động, tuy nhiên bị dân chúng phản đối dữ dội. Mãi đến sau này khi cà phê được sử dụng trong cung điện của vua Luis 14 thì các quán cà phê mới bắt đầu hoạt động mạnh mẽ trở lại, cà phê đã được vua Luis 14 yêu thích, thậm chí ông còn sử dụng cà phê như là một thức uống chính để tiếp khách. Và dần dần nó đã trở thành mốt của các nhà quý tộc thời đó, xung quanh các rạp hát, quán cà phê mọc lên nhiều như nấm. Sau này cà phê trở thành thức uống phổ biến của các nghệ sỹ và thực sự nở rộ vào thế kỷ 18 với nhiều áng văn ca tụng.

Cà phê ở Anh

Nước Anh được biết đến như là xứ sở của trà, nhưng cà phê cũng xuất hiện ở nước Anh từ rất sớm. Vào giữa thế kỉ 17, năm 1652 một chủ hiệu tạp hóa tên là Daniel Eduard trở về sau chuyến du lịch sang phương đông, và ông đã giới thiệu cho bạn bè ông loại thức uống này. Theo ông sau đó là các nhà trí thức đã lập ra câu lạc bộ tại chính nhà ông vừa thưởng thức thức uống lạ miệng đó, vừa thảo luận với nhau về văn chương, nghệ thuật. chính trị, nhận thức được giá trị của cà phê một vài người đã đem cà phê tới London và phổ biến đến mọi người. Cũng chính Daniel là người đầu tiên mở tiệm cà phê đầu tiên có tên là “Michael’s alley”, sau 25 năm thì nó đã trở nên phổ biến với 300 điểm trên toàn quốc.

Cà phê ở Mỹ

Được biết đến năm 1670, do du nhập những thói quen của cư dân châu âu, tuy không lan rộng nhanh như các nước khác nhưng cà phê ở Mỹ cũng có những bước phát triển nhất định, phát triển mạnh vào nửa sau thế kỉ 18.

Công thức cà phê phổ biến

Scented Coffee
Dành cho 4 người, 4 cốc cà phê, cà phê, một ít đường, vài lá bạc hà và đinh hương.
pha cà phê đặc, cho đường vào, để nguội đổ vào bình cà phê với vài cục đá. Đổ ra ly dùng và trang trí với vài lá bạc hà, đinh hương.

Chocolate Coffee
Dành cho 4 người, một ít cà phê xay, một muỗng nhỏ bột socola. Sử dụng cách pha cà phê mocha. Thay thế một phần cà phê bằng bột socola, đè chặt và đổ nước nóng vào.

Mint Coffee
Dành cho 4 người, 4 cốc cà phê để nguội, 2 muỗng siro bạc hà, 2 ly nhỏ Cointreau.
đổ cà phê vào bình shaker với vài cục đá, đổ siro bạc hà và rượu vào ly. Sau đó đổ cà phê vào ly trang trí với vài lá bạc hà.

Coffee & Coke
Dành cho 4 người, 4 cốc espresso để nguội, 4 cốc nhỏ Rum, ½ l soda, 1 quả chanh
chanh vắt nước, đổ tất cả các thành phần trên vào trộn đều. Thêm vài cục đá.

Spicy coffee
Dành cho 4 người, 3 cốc short espresso, 4 muỗng cognac, 2 muỗng cointreau, 2 nhánh đinh hương,1 nhánh quế, 4 lát cam, 4 lát chanh. Để vào bình cognac, cointreau, điinh hương, nhánh quế, và vỏ chanh, cam. Đun nhẹ, sau đó lọc lấy nước và cuối cùng cho cà phê vào khuấy đều.

Imperial coffee
Dành cho 4 người, 1 cốc espresso mạnh, 4 lòng đỏ trứng gà, 4 muỗng đường, 1 cốc sữa, 3 ly nhỏ Brandy
đánh long đỏ trứng với đường và rượu brandy, cho sữa nóng và cà phê vào uống nóng.

Orange coffee
Dành cho 4 người, 2 cốc espresso nóng, 1 muỗng vỏ cam thái mỏng, 4 ly nhỏ cognac,whipped cream.
trộn tất cả vào, cho vào ly trang trí với vài vỏ cam và whipped cream

Coffee tropical drink
Dành cho 4 người, 250 gr sorbet xoài, 4 muỗng cointreau, 100 ml coffee nguội, 100 ml nước dứa.
cho tất cả vào trộn đều, đổ rượu vào trong 4 ly đã được làm lạnh sẵn.

Coffee egg-flip liquor
Đánh 4 lòng đỏ trứng với 300g đường.Làm nóng 3 ly sữa và 3 cốc cà phê với 300gr đường chú ý cẩn thận khi trộn với trứng gà. Khi hỗn hợp đã nguội trộn thêm 150gr rượu vang đỏ và một ít vanilla.Hỗn hợp được đậy trong bình kín, và khi sử dụng phải lắc bình.

Rum coffee
Đổ vào shaker 1 ly coffee, 2 ly nhỏ rum, 50 gr. Đường, vanilla, vỏ cam và some đá dăm. Lắc đều

Coffee grog
Luộc nóng cốc, sau đó đổ 1 ít rượu cognac, 1 cốc cà phê espresso nóng, 3 đến 4 cục đường và vài vỏ chanh, làm nóng trước khi uống.

Sweet coffee
Đánh 4 lòng đỏ trứng gà với đường. cho coffee, vanilla,cognac và đá. Trộn đều trong 1 phút, gia tăng tốc độ trộn.

Coffee liquor
Đổ vào ly 250 gr rượu, 250 gr. Nước, 100 gr. coffee. Đậy kín trong hũ đợi sau 8 ngày và lọc lấy nước. cho vào thêm nước đường làm từ 300gr đường và 250gr nước. Sau 25 ngày có thể uống được. có thể thêm vô vài nhánh hồi.

Các nước uống cà phê như thế nào?

Người châu phi
Chuẩn bị nhiều cốc tùy theo số lượng khách, cho vài viên kem vào cà phê. Thức uống phải đảm bảo lạnh.

Người Đan Mạch
Cốc cà phê làm theo cách cà phê Irish, thay thế whisky bằng brandy

Người đảo java
Cốc cà phê với chocolate , rất nóng, đôi khi thêm một chút đường

Người Hà Lan
Giống công thức của Irish coffee, thay thế whisky bằng brandy làm từ cây bách hà lan

Người pháp
Uống cà phê đặc, uống khi còn nóng với cacao(2 phần cà phê, 1 phần cacao); thêm một chút cognac. Cà phê phải kèm theo đường hoặc cream.

Người Nga
Cà phê đặc và nóng, có đường, uống khi đang ấm, có thể thê một chút vodka và kem. Vào mùa hè ngoài cream còn sử dụng đá dăm để uống cà phê.

Người Thổ Nhĩ Kì
Một bình đất đổ đầy nước nóng, 2 muỗng cà phê, 2 muỗng hạt vừng và hâm trên lửa nhỏ, cho 6 lít bột cà phê, đổ ra ly uống.

Người Ý
Người Ý nổi tiếng với cà phê capuchino

Người Mỹ
Đổ trong bình, trộn thêm 2 muỗng cacao, 2 muỗng đường và một ít nước muối, nấu lên khoảng 2-3 phút và thêm 2 cốc sữa nóng cuối cùng thêm một vài muỗng bột vani.

Người gốc Pháp ở miền nam hoa kì
Tách cà phê cho thêm một nhúm nhục đậu khấu, vài nhánh đinh hương, một nhúm bột quế và một ít bột vani

Người Nhật Bản và Trung Quốc
Cho vào ấm bằng đất nung, cho thêm 2 nhánh đinh hương, quế, vài miếng ớt xanh để được 3 cốc cà phê nóng và đặc., sau đó đậy nắp. khi uống cho thêm đường, đôi khi cho thêm đá cục

Người thuộc thung lũng Aosta
Pha trong loại cốc đặc trưng của địa phương( cốc có nắp đậy), có rượu nho của Ý, rượu vang đỏ, và đường, thêm vài vỏ chanh vụn.

Người Ailen
Cho 1 người gồm: một cốc nhỏ cà phê đặc, vài muỗng đường, 1 ly nhỏ whisky và một muỗng cream , để đường vào cốc hòa với cà phê nóng.
Thêm whisky vào và làm ấm lại cà phê. Cuối cùng cho lên trên kem lỏng hoặc whipping cream. Chú ý không để cho kem hòa với cà phê

Một số nguyên tắc khi pha cà phê

Bạn chỉ mất hai đến ba phút để uống một ly espresso, nhưng chú ý đừng để nó nguội, đó chính là nguyên nhân làm mất hương vị và hương thơm của cà phê. Chính vì thế bạn nên uống càng nhanh càng tốt trong vòng 5 phút trở lại thôi.
Đối với cà phê mocha, có 9 nguyên tắc mà người Ý áp dụng khi pha cà phê, bạn có thể đọc kĩ để thực hành ngay tại nhà tốt hơn nhá.

• Nên mua cà phê đã có thương hiệu vì quy trình sản xuất của nó luôn đạt tiêu chuẩn và hương vị ít khi bị thay đổi khi pha chế.
• Không nên trộn với các loại thức uống khác
• Sử dụng nước tinh khiết, điều này quan trọng không kém việc giữ hương vị cho cà phê. Không nên sử dụng nước sôi đã nấu sẵn để trong các vật dụng như phích, và các dụng cụ đựng nước nóng, bạn nên dành chút thời gian nấu một ấm nước mới để pha cà phê vì lý do nước trong phích, dụng cụ đựng nước nóng sẽ không đủ nhiệt cho cà phê hoặc nấu lại nước sẽ làm cà phê không ngon.
• Cân bằng lượng nước và cà phê. Đây là 2 yếu tố không thay đổi cho bất kì một cốc cà phê nào. Bằng cách cân bằng như thế ly cà phê của bạn sẽ ngon hơn.
• Không nên đẩy nhanh thời gian pha cà phê, hãy cho nước nấu từ nguội đến nóng, nước nóng dùng ngay sẽ không tốt, bạn nên kiên nhẫn mới có được cốc cà phê ngon.
• Không nên nhận quá chặt cà phê, nên vặn xoáy nhẹ theo một chiều, thường là chiều kim đồng hồ (bạn hãy thử chiều ngược lại coi thì sẽ biết được có giống với cùng chiều không?)
• Nấu nước bằng lửa sẽ ngon hơn bằng điện.
• Uống cà phê khi còn nóng, khi cà phê nguội bạn muốn hâm lại thì nên dùng cách thủy đừng nên cho thêm nước vào, cà phê sẽ nhạt và mất hương vị ban đầu.
• Vệ sinh ngay dụng cụ bạn đã pha, điều này sẽ làm cho dụng cụ của bạn sẽ không có mùi, bạn đừng nghĩ rằng bước này không quan trọng vì nếu bạn để lâu thì bã cà phê sẽ làm mất đi mùi vị của những lần pha cà phê sau.
Nguyên tắc trong bar
Một số nguyên tắc mà bất kì những Barista nào cũng phải tuân thủ theo:
Trước tiên phải xem xét chất lượng của cà phê, điều này thì không cần phải bàn cãi nhiều vì chất lượng cà phê quyết định đến hương vị cà phê. Cà phê được pha ngay khi khách cần đến chứ không phải là pha sẵn, và bạn đừng nên lo lắng quá vì khách phải chờ cà phê vì đó cũng là một phần của cái thú khi uống cà phê nhưng thời gian pha cũng không quá 5 phút, điều này phải qua tập luyện thì mới có được. Một điều mà ít ai làm được đó là có sự thay đổi khẩu vị cà phê để phù hợp với nhiều người đây mới chính là thành công của một Barista, đó là sự kết hợp nhuần nhuyễn của hương vị với tâm hồn khách. Nhưng không phải là bạn không giữ được một hương vị pha duy nhất trong bất cứ lần pha nào, tức hình ảnh cá nhân của bạn trong hương vị đó. (bạn cần có sự tăng giảm 2 thành phần cà phê và nước cho hợp với từng khách thôi)

NGÔN NGỮ… “CÀ PHÊ”

Ả RẬP : QAHWA
NA UY : KAFE’
BENGAL : KOPHI
HÀ LAN :CAFE’
MIẾN ĐIỆN : GRA-PI
BA TƯ : GHAHVE
ĐAN MẠCH : KA FE’
BA LAN : KAWARNIA
CAMPUCHIA : GA FE’
BỒ ĐÀO NHA : CAFE’
QUẢNG ĐÔNG : GAFE
RUMANI : CAFENEA
TRUNG QUỐC : KAFEI
NGA : KO’FIE
SRILANKA : KOPI
CROATIA : KAFA
HÀN QUỐC : KOPI
SLOVAKIA : KAVARNA
DO THÁI : BAIT HAHVA
TÂY BAN NHA : CAFE’
BA LAN : KAFEJO
THỤY ĐIỂN : KAFFE
PHẦN LAN : KAHVI
ĐÔNG PHI : MKAAWA
PHÁP : CAFE’
PHILIPPIN : KAPE’
NHẬT : KOHI
ẤN ĐỘ : KAAPI
HI LẠP : KAFENION
ĐỨC : KAFFEE
HINDI : KAAFII
THÁI : GAHFAA
INDONEXIA : KEDAI COPI
THỔ NHĨ KÌ : HAHVE
ANH : COFFEE
HUNGARI : KAVE’
LÀO : GAHFEH
MALAYXIA : KOPI
TRUNG VÀ ĐÔNG ÂU : KAVEHOIS